Reisverhaal «Zw22-05»

Zweden 2022 - Zw2022 | Zweden | 1 Reacties 01 Juni 2022 - Laatste Aanpassing 01 Juni 2022

Zw22-05

Maandag 23 mei 2022 6u: 7ºC, zonnig met koude wind en tot 14ºC (uit de wind)

We zijn terug vertrokken. De zware verkoudheid is zo goed als over, eindelijk ! Het was/is inderdaad verraderlijk weer, zonnig maar plots is daar dan die ijskoude wind die door merg en been gaat, de laatste keer letterlijk dus. We hoeven ’s avonds toch al niet meer te verwarmen, dat scheelt dus ook al. We slaan nog water op, doen nog wat laatste boodschappen en rijden naar Piteå waar we camping “Västa Kajen” opzoeken. We willen hier wat uitstappen doen en dus is het veiliger om Mwenzi hier te zetten. Meteen een wandeling naar en doorheen het stadscentrum gemaakt. Op het Info-centrum (was open om 10u !) vonden we info over de regio. Spijtig genoeg is het boten-museum morgen pas geopend, een dagje uitstel dus. Gereden: 100km

Dinsdag 24 mei 6u: 8ºC, zonnig met koude wind vanaf het water, tot 15ºC
Vandaag opende het Pitea Båtmuseum. Neen, niet over vleermuizen… maar over boten, meer bepaald, houten boten. Het werd in 1998 opgericht door een aantal houten-boten-liefhebbers, meestal mensen die hun hele leven al met visserij/scheepvaart te maken hebben gehad en die de voorwerpen en de kennis die er mee samenhangen wilden bewaren voor het nageslacht. Ze restaureren oude boten en maken ook nieuwe. Daarnaast zijn er ook tentoonstellingen over bootmotoren, zeehondenjacht op het ijs en allerlei artefacten en uitrusting die in deze streek als culturele schatten mogen aanzien worden. Buiten de zelfgemaakte boten zijn bijna alle tentoongestelde voorwerpen giften. Zo is er de overzichtstentoonstelling over buitenboordmotoren (121 verschillende !) waarvan de oudste dateert uit 1910 ! De on-board motoren staan in een andere ruimte, weliswaar in kleiner aantal, toch nog indrukwekkend als verzameling. Een aantal handgemaakte modellen van zeil- en stoomschepen verdienen ook wel aandacht, soms werd er meer dan 50 jaar aan gewerkt. De buiten tentoongestelde boten wordt telkens de geschiedenis ervan weergegeven (ook in het Engels) wat soms interessante verhalen oplevert. Zo is er de “Mannön boat” die in 1952 gebouwd werd in opdracht van de zusters Rut (1900-91 !) en Linnea (1908-99 !) Thurfjell die het bootje gebruikten om te vissen en dus speciaal gemaakt werd om met visnetten te werken op open water (netting boat). De zussen leefden een groot deel van hun leven op een eiland en leefden van wat het land, hun vee en de zee hun verschafte. In 1959 gaven ze de veehouderij op maar bleven vissen. Prachtige verhalen zijn het soms. Een van de mannen die ons even rondleidde vertelde dat ie nog geen maand geleden hier op het ijs ging vissen… wij staan geparkeerd aan hetzelfde water en voelen nog dagelijks de wind die over het nog steeds ijskoude water scheert. Maar zelfs hier in de stad zien we de bloesemblaadjes al vallen. Het wordt tijd om verder te trekken.
Gereden: 0km

Tussendoor even iets over “Labyrinten”:
Er zijn rond de 300 labyrinten in Zweden, meestal op kleine eilanden en langs de kust en zijn aangelegd met losse stenen of keien. Ze komen ook in de rest van Europa voor. De meesten zijn aangelegd in de 13de eeuw en omdat ze in de buurt van vissersgemeenschappen liggen neemt men aan dat ze gebruikt werden om een goede visvangst en een behouden terugkeer af te smeken.

Woensdag 25 mei 6u: 8ºC, zonnig en tot 21ºC !!! blijft lichte wind maar niet koud
We rijden vandaag naar Kalix. De grote stad Lulea laten we liggen, d’r zijn inderdaad ook interessante dingen te zien maar de stad is voor ons wat tè druk. Kalix daarentegen kunnen we wèl nog aan. Het is vooral bekend voor de Kalix löjrom die ook wel Kalix kaviar wordt genoemd. De eitjes zijn afkomstig van de kleinste zalmsoort in het Arctische gebied, de Siklöja (Coregonus albula). Die gevangen wordt in enkele rivieren die in de het vrij brakke water van de Botnische golf uitmonden zoals de Torne-, Kalix- en Piteälven rivieren. Er wordt op gevist rondom Haparanda, Kalix, Luleå en Piteå.
Kalix Löjrom kan buiten het seizoen ook gekocht worden in de vestiging van de ICA-keten en wordt ook geserveerd als voorgerecht in het plaatselijke Valhall-hotel, zo verzekerde ons de dame van het “tourist bureau”. Het is inderdaad bijzonder lekker. Het is wel opvallend dat de toeristische dienst geen enkele Engelstalige verwijzing info ter beschikking heeft ivm. Kalix Löjrom -of enige andere bezienswaardigheden in Kalix. De uniekheid van dit plaatselijke product verdient naar ons gevoel zelfs een museum dat meer inzicht kan verschaffen.
zie ook: https://www.youtube.com/watch?v=FnTT51_vib8
Gereden: 140km

Donderdag 26 mei 6u: 8ºC, zonnig en tot 20ºC, matige wind
We rijden via inlandse wegen, Björkfors, Lappträsk en Karungi naar de Kukkolaforsen. De Tornea rivier vormt een natuurlijke grens met Finland en ter hoogte van Kukkola versmalt de rivier drastisch, net daar waar er een groter verval is. Gevolg; flinke stroomversnellingen (forsen) over een lengte van 3,5km met een verval van 14 meter. Sinds de middeleeuwen wordt hier, vanaf houten staketsels die haaks op de rivier worden gebouwd, op witvis gevist met een visnet dat aan een 6m lange stok wordt bevestigd. Vanaf juli tot midden september migreert de witvis stroomopwaarts vanaf de Baltische zee naar de paaigronden in het noorden. De vis kan de lange stroomversnelling in Kukkola niet in één keer opklimmen. Om terug op kracht te komen rust de vis dan uit in putten en achter stenen in het water. Daar probeert de visser de vis in z’n net te krijgen. De hier gevangen witvis is ook een species uit de Coregonus-familie (ook een Zalmachtige dus).
Maar we konden nu vers gerookte witvis proeven in het plaatselijke restaurant, net als “Gravad Lax” een Zweedse specialiteit. We hoorden dat op 1 juni het zalm visseizoen begint. Dat zouden we natuurlijk graag meemaken. Misschien vinden we d’r iets op om de tussenliggende dagen te overbruggen.
Nadien wandelden we de oever stroomopwaarts af en bezochten de oude vissershutjes en twee watermolens die vroeger gebruikt werden en waarop zelfs een volledige schrijnwerkerij was aangesloten. We rijden iets zuidelijker een parking op waar we willen overnachten aan de oever van een, daar toch al, iets bredere en iets minder hard stromende rivier die zoveel leven herbergt.
Gereden: 67km

“Petit detail” voor wie er niet bij stilstaat; we naderen nu stilaan de Poolcirkel en dat betekent oa. dat, waar we nu staan, vanavond de zon ondergaat om 22u42. Morgen gaat de zon op om: 2u58 !

Vrijdag 27 mei 6u: 12ºC, het regent (de eerste dag dat het overdag regent !)
We rijden vandaag terug naar de Kukkolaforsen aan de Tornea rivier en zetten ons daar op de camperplaats. We nemen een rustdag en herplannen ons traject omdat we hier terug willen komen als er op Zalm wordt gevist. Er is ook Wifi op de camperplaats zodat we mails en andere zaken kunnen regelen.
Gereden: 2km

Zaterdag 28 mei 6u: 10ºC, droog en zwaar bewolkt met zonnige periodes en tot 14ºC
We rijden langsheen de Torne rivier noordwaarts via Karungi, Hedenäset naar Övertorneå waar we wat inkopen doen en de brug over de Torne nemen naar Finland. Niet ver weg is daar een hoog uitzichtpunt vanwaar we een uitstekend overzicht van de hele omgeving kunnen zien. Het regent (nog) niet en dus is dit dè moment. Het vergt wel wat klim- en trappenwerk maar de inspanning loont. In de diepte zien we links van ons Finland, rechts, Zweden en de Torne rivier die, door de grote toevoer aan smeltwater, enorme stukken land onderzet. Tijdelijk natuurlijk, binnen enkele weken is het grootste deel aan sneeuw weg en neemt de rivier z’n normale bedding in. Beneden aan de toren die het uitzicht verleent staat een mooi oud gebouw van rond 1880. Het blijkt als jachthuisje voor Keizer Alexander II te zijn gebouwd, dat was toch de bedoeling want hij kwam er nooit. Het kan ook best een nieuw verflaagje gebruiken.
Even terug is er een parking met startplaats van enkele wandelingen. Dat lijkt ons een goede plek om wat te wandelen en te overnachten.
Gereden: 70km

Zondag 29 mei 6u: 10ºC, bewolkt maar droog
Terug naar Zweden om brood te halen… Vandaar zuidwaarts, naar een picknickplek aan een meer. Daar blijven we vandaag en zullen er waarschijnlijk ook overnachten. We zien er nu al Brilduiker, Witte kwikstaart, Vink en Goudvink. Na een wandeling zitten we rustig naar het meer te kijken als er een bestelwagen aankomt waaruit drie vissers stappen en met een blik bier in de hand naar het water stappen. Een tijdje nadien zien we dat ze geen problemen hebben om lege bierblikjes in het water te kieperen. Wij willen echt niet in de omgeving zitten van zulk soort en zijn vertrokken. We rijden wat zuidwaarts en vinden achter de kerk van Hedenäset een wegel die recht naar de rivier”oever” van de Torne leidt. Een picknickplaats ligt aan het terugdraaipunt waar de weg overstroomd is. We zetten Mwenzi achteruit aan het einde van de weg en zitten zo, buiten de weg vóór ons, omgeven door water in het overstromingsgebied, rustig en stil en met niemand in de buurt. Maar uiteraard blijven we hier niet, om te overnachten hebben we op de verhoogde terugweg een plek gevonden die veilig is, moest het smeltwater nog stijgen. We zien nu nog beter dat ook hier het overstromingsgebied enorm uitgestrekt is.
Gereden: 32km

Maandag 30 mei 6u: 9ºC, zon en wolken afwisselend en tot 20ºC
We bezoeken nog even de kerk en kerkhof van Hedenäset en zijn vooral betoverd door de prachtige houten dakpannen op het kerkgebouw. De Klokkentoren moet ook al heel wat jaren achter de kiezen hebben.
We rijden voor een dag/nacht naar Tornio en Haparanda.
Toen Zweden in 1809 vrede sloot met Rusland, moest Zweden Finland (met Tornio) afstaan aan Russisch. In de jaren daarop vluchtten veel Finnen naar de overzijde van Tornio en dat leidde in 1812 tot de stichting van het Zweedse Haparanda. We wandelen wat rond in de stad en lopen ook langs het mooie stadhuis.
In 2006 opende IKEA hier haar meest noordelijke warenhuis met een oppervlakte van 24.500 m². Dit wordt ook wel de 'meest internationale' IKEA ter wereld genoemd. Maar we bezoeken niet alleen de meubelgigant. Thuis winkelen we bijna nooit maar hier vinden we wel meer onze keuze en dus wordt het een heuse winkeldag. We overnachten op een parking, niet ver van de gigantische Ikea parking en naast de Torne rivierarm die de grens vormt tussen Zweeds Haparanda en Fins Tornio.
Gereden: 60km

Dinsdag 31 mei 6u: 14ºC, bewolkt, even later zonnig en tot 22ºC
We blijven nog even in Haparanda tot na de lunch in restaurant Minerva en rijden dan naar de parking even ten zuiden van Kukkolaforsen waar we wat internetwerk zullen doen en 1 juni afwachten.
Gereden: 18km

Woensdag 1 juni 6u: 12ºC, regen en zware bewolking, max.17ºC
Vanaf vandaag mag er op de Tornea-rivier op Zalm gevist worden. En inderdaad, de vissers zijn er, we zien er al verschillende aan en in de stroomversnellingen staan… maar blijkbaar is de vis zelf er nog niet. Je zou denken dat de vistoelating pas wordt gegeven als er al Zalm zou zijn doorgetrokken -zodat er toch wel al vis kan gaan paaien- maar misschien is de Zalm ook later. Wie weet. Vandaag gaan we op de camping aan de blog werken en misschien al doorzenden terwijl we de vissers -en de Zalmtrek- in het oog houden.
Gereden: 2km